Cách viết hồ sơ xin học bổng gây ấn tượng và đẹp

Bài viết tuần này sẽ giúp bạn tiếp cận gần hơn với những bí quyết cụ thể, cách chuẩn bị từng loại giấy tờ, và cách viết hồ sơ sao cho có lợi nhất cho bạn. Xin chúc các bạn thành công trong mùa tuyển sinh du học năm nay.

Thông thường bạn sẽ tìm thấy yêu cầu đầy đủ một bộ hồ sơ xin học bổng trên website của nhà trường. Tuy nhiên, nhà trường chỉ liệt kê những giấy tờ cần thiết, điều quan trọng đối với bạn, là làm sao vẫn với những thành tích và điểm số như vậy, bạn “đánh bóng” được bản thân mình, và tạo được ấn tượng tốt đối với hội đồng xét duyệt.

Thông tin cá nhân (Personal data)

Đây là phần cơ bản nhất trong hồ sơ của bạn để đưa vào dữ liệu của nhà trường, vì vậy nên các thông tin bạn cung cấp phải tuyệt đối chính xác, rõ ràng, và nhất quán để tránh việc thất lạc giấy tờ sau này. Các câu hỏi chủ yếu liên quan đến lý lịch bản thân và gia đình. Ngoài ra, bạn còn phải liệt kê các hoạt động ngoại khoá bạn tham gia và các thành tích bạn đạt được trong 3 năm cấp III. Việc liệt kê tưởng chừng khá đơn giản nhưng thực ra lại không dễ một chút nào.

Phần lớn mẫu đơn của các trường chỉ dành cho bạn một vài dòng để liệt kê hoạt động ngoại khoá và thành tích, tức là chỉ đủ chỗ để bạn viết tên hoạt động, năm học, và thời lượng. Trong khi đó, hệ thống giáo dục ở Việt Nam khác xa với các nước khác nên khó có thể tìm được tên gọi vừa ngắn gọn lại vừa mô tả chính xác những hoạt động ngoại khoá bạn tham gia hay những thành tích bạn đạt được. Vì vậy, nếu trường bạn định nộp hồ sơ không hạn chế việc gửi kèm lý lịch (résume), bạn nên tách riêng phần này ra thành một văn bản độc lập gọi là Extracurricular Activities Résume.

Tuy nhiên, không phải trường nào cũng chấp nhận résume vì thường đọc thông tin trong résume tốn nhiều thời gian hơn là đọc thông tin trong mẫu đơn chuẩn của trường. Vậy nên cách sắp xếp thông tin trong résume là điều tối quan trọng. Cách hiệu quả nhất là sử dụng mẫu đơn sẵn có của các trường, tức là sử dụng bảng bao gồm các cột: Tên hoạt động, năm học, thời lượng, và miêu tả hoạt động. Tuy nhiên, nếu bạn tự thiết kế resume theo mẫu của nhà trường, bạn sẽ có nhiều diện tích hơn để miêu tả cụ thể và rõ ràng các hoạt động ngoại khoá bạn tham gia cũng như các thành tích mà bạn đạt được. Ngoài ra, bạn có thể chia résume thành các phần khác nhau, bao gồm: Các hoạt động ngoại khoá (extracurricular activities), thành tích (honors and awards), hoạt động hè (summer experiences), việc làm thêm (working experiences), và sở thích (hobbies). Riêng phần sở thích có thể có hoặc không, tuỳ theo "hoàn cảnh" cụ thể của bạn. Ngoài ra, bạn nên lưu ý rằng ngay cả khi bạn có gửi kèm résume, bạn vẫn nên điền thông tin về hoạt động ngoại khoá và thành tích vào mẫu đơn chuẩn một cách cẩn thận và chính xác.

       1.   Hoạt động ngoại khoá - Extracurricular Activities: 

Cán bộ lớp, cán bộ Đoàn Đội, và gần đây là phong trào Thanh niên tình nguyện,...là những hoạt động ngoại khoá cơ bản của học sinh Việt Nam. Công việc có thể bao gồm quản lý sổ sách và quỹ lớp, tổ chức các hoạt động trong và ngoài lớp, tổ chức các giải thể thao giữa các lớp và các trường,... Ngoài ra, nếu bạn có tham gia học đội tuyển hoặc các lớp học thêm của trường thì cũng nên nhắc đến dưới hình thức “team work” hoặc “academic club”. Như vậy, bạn hãy tận dụng triệt lợi thế của résume để miêu tả về các hoạt động ngoại khoá bạn tham gia ở Việt Nam.

        2.   Thành tích - Honors and Awards: 

Bạn hãy khéo léo khoe thành tích của mình như: học sinh giỏi, học sinh xuất sắc, khen thưởng của trường, giải học sinh giỏi, học bổng, và cả những giải thưởng khác không liên quan đến trường học. Bạn nên giải thích rõ ràng tính chất của giải thưởng để người đọc résume hiểu rõ giá trị của thành tích bạn đạt được. Với những thành tích lớn (các giải thưởng cấp thành phố, quốc gia,...), bạn cũng nên gửi kèm giấy tờ xác nhận.

         3.    Hoạt động hè - Summer Experiences: 

Bạn được học bổng tham gia trại hè quốc tế? Đây là một thành tích rất tốt và bạn nên liệt kê vào bảng thành tích của mình. Bạn phải đi học đội tuyển hoặc học thêm suốt cả hè và không có lấy một ngày được nghỉ ngơi? Vậy thì cũng nên kể, và coi đó là summer courses. Nhưng không phải ai cũng được học bổng hay đi học đội tuyển (dù rằng 90% học sinh Việt Nam đi học thêm), vậy có hoạt động hè nào "bình dân" hơn không? Có chứ. Bạn có thể kể các hoạt động tham gia Thanh niên tình nguyện này ( VD: điều khiển xe cộ vào giờ cao điểm ở các ngã tư), tham gia hoạt động hè ở khu phố này (mà học sinh cấp III thường được giao làm "lãnh đạo" các em bé hơn), tham gia hoạt động ở các Nhà thiếu nhi… Những hoạt động này chứng tỏ bạn không phải là một cái máy chỉ biết học, mà còn phát triển toàn diện bản thân bằng các hoạt động xã hội.

           4.    Việc làm thêm - Working Experiences

Không giống như nhiều học sinh nước ngoài, học sinh Việt Nam không mấy ai làm thêm ở các cửa hàng hay quán ăn. Tuy nhiên, một số việc làm thêm thường gặp trong giới học sinh Việt Nam là dạy gia sư, viết bài cho các báo (HHT, Sinh Viên), tổ chức công ty hoặc kinh doanh nhỏ, và kinh doanh vào các dịp lễ. Bạn hoàn toàn có thể đánh bóng bản chất công việc, nhưng không nên bịa từ không thành có.

           5.   Sở thích - Hobbies

Tuỳ theo hoàn cảnh mà bạn có thể nêu hoặc không nêu phần này trong bộ hồ sơ. Vậy khi nào nên có? Nếu bạn chơi thành thạo một thứ nhạc cụ nào đó (vì thường trong trường hợp này học sinh nước ngoài sẽ tham gia câu lạc bộ hoặc ban nhạc của trường nhưng học sinh Việt Nam mình không có điều kiện tương tự), nếu bạn có năng khiếu nghệ thuật, nếu bạn dành nhiều thời gian cho một môn thể thao nào đó, hoặc đơn giản là bạn có một sở thích đặc biệt mà bạn nghĩ hội đồng xét duyệt nên biết.

Một bộ hồ sơ xin học bổng bao gồm rất nhiều giấy tờ, trong đó bảng điểm sẽ cho thấy khả năng học tập nghiên cứu của bạn, thư giới thiệu sẽ cho thấy người khác nghĩ về bạn như thế nào. Những yếu tố này đều mang tính khách quan, nằm ngoài tầm kiểm soát của bạn. Tuy nhiên, bạn vẫn có cách làm cho những giấy tờ này có hiệu quả tốt hơn bằng một số bí quyết nhỏ. Xin chúc các bạn thành công.